این مقاله بررسی می‌کند چگونه زخم‌های ترمیم‌نشده روان والدین می‌تواند به شکل ناهشیار بر سبک دلبستگی فرزند تأثیر بگذارد و چه راه‌هایی برای قطع این چرخه بین‌نسلی وجود دارد.
مقدمه
هیچ پدر و مادری از صفر شروع نمی‌کند. هر والد، کوله‌باری از تجربه‌های زیسته، الگوهای خانوادگی و زخم‌های نادیده را با خود به رابطه با کودک می‌آورد. بسیاری از این آسیب‌ها ترمیم‌نشده باقی می‌مانند و، همان‌طور که Catherine Stauffer در کتاب The Unrepaired Child توصیف می‌کند، «کودکِ درونِ والد» است که بسیاری از واکنش‌های امروزش را رقم می‌زند. این مقاله بررسی می‌کند که چگونه این تروماهای ناپذیرفته می‌توانند شکل‌گیری دلبستگی ایمن را در نسل بعد تهدید کنند.
بخش اول: تروماهای حل‌نشده چه ویژگی‌هایی دارند؟
تروما لزوماً به رویدادی فیزیکی، خشونت‌آمیز یا آشکار محدود نمی‌شود. تروما می‌تواند تجربه‌های زیر باشد:
- نادیده‌گرفته‌شدن هیجانی در کودکی
- والدگری کنترل‌گر یا بسیار نامنظم
- انکار احساسات یا نیازهای طبیعی کودک
- تنبیه برای بیان هیجان یا درخواست محبت
وقتی این تجربه‌ها بدون پردازش درونی یا حمایت تخصصی باقی بمانند، در ناخودآگاه روان والد به شکل پاسخ‌های واکنشی و دفاعی بروز می‌کنند.
بخش دوم: چگونه این تروماها به کودک منتقل می‌شوند؟
فرآیند انتقال اغلب ناهشیار است و از طریق:
- تن صدا، نگاه، یا تماس بدنی والد
- نحوه پاسخ‌دهی به گریه یا خشم کودک
- مدل‌سازی ناآگاهانه‌ی اجتناب یا اضطراب
- واکنش‌های افراطی به اشتباه یا عدم همکاری کودک
این انتقال باعث شکل‌گیری سبک‌های دلبستگی ناایمن (اجتنابی، دوسوگرا یا سازمان‌نیافته) در کودک می‌شود.
بخش سوم: نشانه‌هایی از کودکِ ترمیم‌نشده در درون والد
- خشم ناگهانی یا سرکوب‌شده نسبت به رفتارهای کودک
- احساس بی‌کفایتی یا بی‌ارزشی در نقش والد
- انتظارات غیرواقع‌گرایانه از کودک برای پر کردن خلاهای هیجانی
- اجتناب از صمیمیت یا حضور عاطفی واقعی با کودک
بخش چهارم: راه‌های قطع چرخه بین‌نسلی
- پذیرش اینکه والد بودن، درمانگر شدن نیست؛ اما فرصتی برای درمان است.
فرزند شما راهی برای مواجهه با کودکِ درون شماست. - درخواست حمایت و ورود به فرایند رشد شخصی:
کوچینگ والدگری، گروه‌های آگاهی هیجانی، یا روان‌درمانی می‌توانند ابزارهای قدرتمندی باشند. - توقف و بازنگری قبل از واکنش:
اگر واکنشی شدید دارید، ابتدا بپرسید: «این مربوط به رفتار فرزندم است یا زخمی درون من؟» - تمرین دلسوزی نسبت به خود:
والدینی که برای کودک درون خود مرهم داشته باشند، کمتر از کودک فعلی انتقام می‌گیرند.
جمع‌بندی
هیچ نسلی کامل نیست، اما هر نسلی می‌تواند بهتر شود. اگر والدین زخم‌های ترمیم‌نشده‌ی خود را بشناسند، آگاهانه به جای بازتولید آن‌ها، مسیر ترمیم را انتخاب کنند، آینده هیجانی فرزندشان را دگرگون خواهند کرد.
پیشنهاد مطالعه:
مقاله «والدگری پس از تروما: از بقا تا رابطه‌ای امن»
